Batıda ilk köy evlerinden itibaren binaların genellikle yuvarlak ve oval planlı olduğu,her birinin birbirinden uzak ve bağımsız olduğu görülür.Evler yuvarlaksa genelde tek odalıdır ve yüksek tavanlıdır.Bu tip evler Yunanistan Orkomenos bölgesinde ortaya çıktı.Yine Yunanistan'da Diminis bölgesinde dikdörtgen planlı ev kalıntısı bulundu.Doğu ve Orta Avrupa evlerinin çoğunlukla dikdörtgen planlı olduğu görülür.İnşaatta çamur sıva amaçlı kullanılır.Çatılar düz değil iklime uygun olarak sivridir.İsviçre ve İskandinavya'daki buluntulardan bu bölgedeki ilk kulubenin üzerinin kil ile sıvalı ağaç dallarıyla kaplı olduğu görüldü.Neolitik çağda kulubelerin yanında meydana gelen ilk mimari anıt MEGALİTlerdir.Batıdaki ilk mimari anıtlardandır.Dinsel ve büyüyle ilgili anlamları vardır.Aynı zamanda batıda ilk dinsel anıt binalardır.Bu yapılara megalit kültüre megalitik kültür denir.Megalit kelimesi büyük taş anlamına gelir.Bu yapılar aynı zamanda mezardır.Megalit yapılar iki grupta incelenir:
İlki çok sayıda kesilmiş ve düşey olarak dikilmiş serbest halde duran taş sütunlardır.Dayanıklık gerektirmeden ayakta durur.Bunlara MENHİR denir.Keltçede menhir uzun taş demektir.Megalitik düzenleme genelde Kuzey Avrupada görülsede en eskisi Fransa'dır.Menhirlerin ölü insanların ruhuna devamlı bir barınak olarak dikildiği sanılır.3'te ikisi toprak altında bırakılır.Doğayla insan arasında birleştirici olması amaçlanır.Eğer menhirler bir doğru üzerinde dizilirse ya da daire şeklinde sıralanırlarsa bunlara KROMLEK denir.
Megalitik yapıların ikincisi DOLMENlerdir.Kuzey Avrupada bulunan megalitik yapılardır.İki ya da dört dikilitaşın üzerine yassı taşların örtülmesiyle oluşturulan odalardır.Dolmenlerin içindeki kemik,alet,diğer kalıntılara bakılarak mezar olarak yapıldığı ancak şimdi toprak tümsekle örtülü olduğu görülmekte.Dolmenler mezar odasıdır.Mezar odasının üstü toprakla örtülürse ortaya çıkan tepeciklere TÜMÜLÜS denir.Toprak yığılarak oluşmuştur.HÖYÜK ise çok eski bir yerleşme yerinin zamanla toprak örtülü bir tepe biçimine gelmiş halidir. 3 tip dolmen vardır:
BASİT DOLMEN:Ayakta iki ya da birkaç taş üstüne yerleştirilmiş yatık durumdaki büyük taştan oluşur. Bazen tümülüsle örtülü olabilir.
KUBBELİ DOLMEN:Harçsız taşlarla örtülü kubbe yer alır.Yunanistan'da TOLOS denilen bu inşaata Fransa ve İrlanda'da da rastlanır.
ÖRTÜLÜ(KORİDOR) DOLMEN:Geçitten ibarettir.
STONEHENGE
MÖ. 2000-1500 yıllarında yapıldı.Tarih öncesi bütün megalitik yapılar arasındaki en bilineni İngiltere'deki Salisburu yakınlarında bulunan Stonehenge'dir.
Tarih öncesi ilk anıt örneklerindendir.6 metre yüksekliğinde dairesel sütun dizisi oluşturacak şekilde dizilmiştir.Taşlardan oluşur.Yıldız gözlem evi olarak kullanıldı.Toplanma kutlama yeri olduğu düşünülmektedir.
1850 yılında şiddetli fırtına sonucu köyün üstündeki yapı uçuyor ve tesadüfen bulunuyo.Masa yatak gibi eşyalar taştan yapılmıştır.Duvarları kısmen yıkılmıştır.Kulubelerde balina kemiği bulundu.Köydeki evlerin örtü sisteminin balina kemiklerinin taşıdığı saman ya da kamıştan oluştuğu sanılmaktadır.
NEWGRANGE MEZARI:İrlanda'da Dublin'de bulunur.MÖ.3100 yıllarına ait mezar.Giriş geçidi öylesine planlanmıştır ki kış yıldönümünde (21 aralık) güneş ışınları mezar odasının derinliklerine ulaşır.
GGANTİJA TAPINAĞI:Malta Gozo adasında bulunmakta.Megalitik bir neolitik tapınak.MÖ.3600-2500 yıllarında yapıldığı sanılmakta.Dünyanın en eski tarihli yapılarından.UNESCO dünya kültür mirası listesindedir.
 |
GGANTİJA'NIN DIŞ DUVARI |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder